fbpx

Muzeum Historyczne Pałac w Dukli

Muzeum w Dukli dała początek wystawa ukazująca Operację Karpacko-Dukielską 1944 roku – jako największą bitwę górską w czasie II wojny światowej. Wystawę zorganizowano w 1964 roku w  ramach obchodów 20. rocznicy bitwy dukielskiej. Z inicjatywą powstania tej wystawy, jak  również organizacji Muzeum w pałacu mniszchowskim wystąpiła grupa działaczy PTTK z Krosna,  Rzeszowa i Dukli.

Z organizacją Muzeum w Dukli łączyło się przede wszystkim podjęcie odbudowy zniszczonego  przez działania wojenne i późniejsze zaniedbania zabytkowego zespołu pałacowo – parkowego.

Początkowo w jednym, odremontowanym pomieszczeniu na parterze w oficynie południowej  zorganizowano wystawę broni, oporządzenia i ekwipunku żołnierskiego zebranego z pól  bitewnych wokół Dukli. W 1968 roku wystawę rozbudowano i urządzono już w trzech  pomieszczeniach na parterze oficyny północnej. W tym samym roku została podporządkowana  Muzeum w Krośnie, jako Oddział Wojskowy w Dukli. Kierownikiem Oddziału Wojskowego, a później  dyrektorem Muzeum w Dukli została Irena Okólska.

Samodzielność organizacyjną uzyskało Muzeum dopiero 1 marca 1972 roku – otrzymało wtedy  nazwę Muzeum Braterstwa Broni w Dukli i statut jako muzeum regionalne, podporządkowane pod  względem merytorycznym Muzeum Okręgowemu w Rzeszowie.

W 1975 roku Muzeum przejęło od Skarbu Państwa zespół pałacowy /środkowy budynek – korpus  główny, dwie oficyny „A” i „B” oraz dziedziniec/. Obiekty po wykwaterowaniu lokatorów z  oficyn zostały poddane remontowi, który zakończono we wrześniu 1984 roku. Wówczas to, w 40.  rocznicę Operacji Karpacko – Dukielskiej (nazywanej inaczej dukielsko-preszowską), otwarto  wystawę w środkowym budynku pałacowym, na I i II piętrze, pod nazwą: „Operacja  dukielsko-preszowska 1944 roku na tle wydarzeń II wojny światowej”. W latach 1979-1982  Muzeum przejęło również od Skarbu Państwa na własność 11 hektarowy park i gospodarstwo  ogrodnicze, co umożliwiło scalenie kompleksu pałacowo-parkowego. W dalszym ciągu część  zaplecza gospodarczego użytkowana jest przez Oddział Fabryki Mebli w Krośnie, a sad pałacowy  przez Nadleśnictwo Państwowe w Dukli. W zabytkowym parku z XVIII wieku, będącym integralną  częścią zespołu pałacowego, sukcesywnie prowadzono prace zabezpieczeniowo-konserwacyjne  starodrzewia oraz prace konserwatorskie przy obiektach architektury parkowej /kaplica  grobowa, lodownia/.

W 1986 roku Muzeum otrzymało nowy statut nadany przez Wojewodę Krośnieńskiego, mocą którego  podniesiono i podporządkowano Wydziałowi Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Krośnie,  któremu podlegało do 31 grudnia 1999 roku. W 1991 roku zostało przekształcone w Muzeum  Historyczne – Pałac w Dukli, a od 1 stycznia 1999 roku jest jednostką organizacyjną Powiatu  Krośnieńskiego.

18 września 2012 zespół pałacowo – parkowy w Dukli został odzyskany przez rodzinę Tarnowskich (spadkobierców Stanisława Tarnowskiego – ostatniego właściciela pałacu przed wojną). Muzeum pozostaje dzierżawcą głównego budynku zespołu oraz części dziedzińca, na której znajduje się skansen broni ciężkiej i nadal kontynuuje swoją działalność.